Trong các phương pháp tính thuế GTGT, phương pháp khấu trừ là phương pháp được áp dụng phổ biến nhất đối với doanh nghiệp có doanh thu từ 3 tỷ trở lên hoặc tự nguyện đăng ký. Với phương pháp này, thuế GTGT phải nộp = Thuế đầu ra – Thuế đầu vào. Điều kiện để khấu trừ hợp lệ là doanh nghiệp phải có hóa đơn GTGT đầu vào hợp lệ, thanh toán không dùng tiền mặt (đối với giao dịch từ 20 triệu trở lên). Phương pháp khấu trừ thường được áp dụng cho các doanh nghiệp sản xuất, thương mại lớn, giúp minh bạch thuế và tạo lợi thế hoàn thuế trong hoạt động xuất khẩu, đầu tư.
Đối với doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể không có hệ thống kế toán đầy đủ hoặc không phát sinh hóa đơn đầu vào hợp lệ, phương pháp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp sẽ được áp dụng. Theo đó, thuế GTGT phải nộp = Doanh thu × Tỷ lệ % GTGT (tùy ngành: thương mại 1%, dịch vụ 5%, sản xuất 3%). Đây là cách tính đơn giản, dễ hiểu nhưng không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, đồng nghĩa với việc có thể tăng chi phí thực tế của doanh nghiệp. Phương pháp này không phù hợp với doanh nghiệp có đầu vào lớn hoặc có hoạt động xuất khẩu cần hoàn thuế.
Để lựa chọn phương pháp tính thuế GTGT phù hợp, doanh nghiệp cần nắm rõ điểm khác biệt giữa phương pháp khấu trừ và phương pháp trực tiếp. Phương pháp khấu trừ yêu cầu đầy đủ hóa đơn, sổ sách kế toán và có quyền hoàn thuế. Trong khi đó, phương pháp trực tiếp đơn giản hơn nhưng không có quyền khấu trừ thuế đầu vào. Doanh nghiệp nên đánh giá quy mô kinh doanh, đặc thù ngành nghề và hệ thống kế toán để lựa chọn đúng phương pháp. Việc khai sai phương pháp không chỉ khiến số thuế nộp sai mà còn có thể bị xử phạt hành chính từ cơ quan thuế.
Trong thực tế, doanh nghiệp hoàn toàn có thể chuyển đổi phương pháp tính thuế GTGT nếu đáp ứng điều kiện nhất định. Chẳng hạn, doanh nghiệp mới thành lập có thể đăng ký áp dụng khấu trừ ngay nếu có đủ điều kiện như sử dụng hóa đơn điện tử có mã, mở tài khoản ngân hàng và đăng ký đúng thời hạn. Ngược lại, nếu không còn đủ điều kiện áp dụng phương pháp khấu trừ thì doanh nghiệp sẽ bị buộc chuyển sang phương pháp trực tiếp. Việc nắm rõ quy định chuyển đổi giúp doanh nghiệp chủ động trong việc lập kế hoạch tài chính và kê khai đúng ngay từ đầu năm tài chính.
Trong quá trình thực hiện phương pháp tính thuế GTGT, doanh nghiệp cần lưu ý kiểm tra hóa đơn đầu vào đầy đủ, hợp lệ để không bị loại trừ khi cơ quan thuế kiểm tra. Ngoài ra, cần đảm bảo thanh toán không dùng tiền mặt đối với giao dịch từ 20 triệu đồng, đối chiếu sổ sách kịp thời để đảm bảo khấu trừ đúng kỳ. Những doanh nghiệp xuất khẩu cần đặc biệt quan tâm đến việc áp dụng đúng phương pháp khấu trừ để được hoàn thuế. Sai sót trong lựa chọn hoặc áp dụng sai phương pháp tính sẽ khiến doanh nghiệp bị truy thu, phạt chậm nộp và ảnh hưởng uy tín với cơ quan thuế.
Hiểu đúng phương pháp tính thuế GTGT là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp quản lý thuế hiệu quả, tận dụng tối đa chính sách khấu trừ – hoàn thuế và hạn chế rủi ro pháp lý. Dù là phương pháp khấu trừ hay trực tiếp, mỗi loại đều có ưu nhược điểm và phù hợp với từng mô hình doanh nghiệp cụ thể. Do đó, doanh nghiệp cần đánh giá tình hình hoạt động, quy mô và năng lực kế toán để lựa chọn đúng phương pháp ngay từ đầu, đồng thời theo dõi chặt các văn bản hướng dẫn mới để điều chỉnh kịp thời theo quy định của Tổng cục Thuế.
Vui lòng đợi ...